VAV’I ELİF DİNDE BİRÇOK MANADA SİMGELEŞMİŞ BU İKİ HARF, PROJEMİZİN ANA ŞEKLİNİ OLUŞTURMAKTADIR. CAMİ KULUN RABBİ İLE BULUŞTUĞU MEKÂN OLMASI İTİBARİ İLE MEVCUT CAMİLERİN AKSİNE, İBADET EDENLERİ DIŞ DÜNYADAN DAHA FAZLA SOYUTLAMAYI HEDEFLEYEREK, DIŞ DUVARLAR SAĞIR OLARAK TASARLANMIŞTIR. BUNUN DA AMACI HEM İÇERİNİN GİZEMLİ KALMASINI HEM DE İBADETLERİN HUŞU İÇERİSİNDE YAPILMASINI SAĞLAMAKTIR. CAMİ AVLUSU İLE DIŞARISI ARASINDA KISMİ BİR BAĞLANTI YAPMAK AMACIYLA, CAMİYİ ÇEVRELEYEN DIŞ DUVARDA YIRTIKLAR OLUŞTURULMUŞTUR. CEPHEDE Kİ YIRTIĞA BESMELE İLE ANLAM KAZANDIRILMIŞTIR. CAMİ, İÇ VE DIŞ AVLU OLARAK PLANLANMIŞ OLUP DIŞ AVLUDAN TEK KAPI İLE GİRİŞ YAPILABİLMEKTEDİR. CAMİ YAN ÜNİTELERİ ‘BAY/BAYAN TUVALET VE ABDESTHANE, GASİL HANE, İMAM ODASI, EMZİRME ODASI’ AVLU ALTINDA YER ALMAKTADIR. BU KISMA GİRİŞ DIŞ AVLUDAN SAĞLANMIŞ OLUP, ABDESTİNİ ALAN KİŞİLERİN, TEKRAR DIŞARI ÇIKMALARINA GEREK KALMADAN İÇ AVLUYA ÇIKIŞ VERİLMİŞTİR. MİNARE FORM OLARAK ELİFİ SİMGELEMEKTEDİR. MİNARE İLE BAŞLAYAN YÜKSEKÇE DUVARIMIZ ORTA ALANDA YER ALAN KUBBEYİ SARMALAYARAK DÖNER VE İNSAN BOYUTLARINA DÜŞEREK TEKRAR MİNAREDE SONLANIR. ELİF İLE BAŞLAYAN ALLAH LAFZINDAKİ DUVAR İLE VAV ŞEKLİ TAMAMLANARAK, DIŞ AVLU TANIMLI HALE GETİRİLMİŞTİR. DIŞ AVLUDAN İÇ AVLUYA GEÇİŞTE BİR DIŞ KAPI BULUNMAKTADIR. İÇ AVLUDA SİZİ DUVARDAKİ YIRTIKLARDAN SÜZÜLEN IŞIK KARŞILAMAKTADIR. AVLUDA SAÇAKLAR ALTINDA YER ALAN SON CEMAAT YERİ BULUNUR. CAMİYE GİRİŞ BİR ANA KAPI VE ANA KAPININ SAĞINDA VE SOLUNDA İKİ KÜÇÜK KAPI İLE SAĞLANIR. ANA KAPI ERKEKLER İÇİN, DİĞER İKİ KAPI KADINLAR İÇİN TASARLANMIŞTIR. BU İKİ KAPI, DİREKT KADINLARA AİT OLAN ÜST BÖLÜMÜNE ÇIKAN MERDİVENLERE AÇILMAKTADIRLAR. BU ŞEKİLDE KADINLARIN CAMİYE GİRİŞLERİ, ARKADA KUYTUDA KALMIŞ YA DA ÖZENTİSİZ BÖLMELERDEN DEĞİL DE, HEM ANA GİRİŞTEN HEM DE HERHANGİ BİR KARGAŞALIĞA MAHAL VERMEYECEK ŞEKİLDE SAĞLANMIŞTIR. CAMİ İÇERİSİNDE; KARŞIDA MİHRAP, MİHRABIN SOL YANINDA KÜRSÜ, SAĞ YANINDA MİNBER YER ALMAKTADIR. CAMİ DAİRESEL FORMDA OLUP KENDİSİNİ TAŞIYAN KOLONLARLA ÇEVRELENMİŞTİR. BU KOLONLAR VE DIŞ DUVARLAR ARASINDA OLUŞAN DAİREYİ TAMAMEN ÇEVRELEYEN BİR KORİDOR YER ALMAKTADIR. ORTA KASNAĞIN TAŞIYICI YÜKÜNÜ DE HAFİFLETİLMEK AMACI İLE DIŞ DUVAR VE ORTA KASNAK ARASINDA KEMER BAĞLANTILAR OLUŞTURULMUŞTUR. BU KORİDOR AYNI ZAMANDA IŞIK VE SES KORİDORUDUR. KORİDORUN TAVANI IŞIK GEÇİREN ELEMANLARLA KAPLANARAK, CAMİ İÇİ ENDİREKT AYDINLAMASI SAĞLAMAKTADIR. SES BU KORİDORLARDAN VERİLEREK YANKI ÇAKIŞMASI ENGELLENMESİ HEDEFLENMİŞTİR. KADINLARA AİT OLAN ÜST KATA ÇIKIŞ, BU KORİDORDA BULUNAN İKİ ADET MERDİVENLE SAĞLANIR. ÜST KAT PLAN İTİBARİ İLE HİLAL ŞEKLİNDEDİR. PLANLAMA YAPILIRKEN CAMİ MİMARİSİNDE KULLANILAN KUBBE, SİMGESEL ÖZELLİĞİ NEDENİ İLE YAPI MALZEMESİ DEĞİŞTİRİLEREK ÖZELLİKLE KULLANILMIŞTIR YAPIDA; DOLULUĞUN BOŞLUĞU ORANI, ENİN BOYA ORANI, HEM PLAN BOYUTUNDA HEM KESİTLERDE HEM DE GÖRÜNÜŞLERDE ALTIN ORAN KULLANILMIŞTIR. KUBBE BOYUTUNU 1,618034 SAYISI İLE ÇARPTIĞINIZDA MİNARE BOYUTUNU VERECEKTİR. VAZİYET PLANINDA DOLULUĞUN BOŞLUĞA ORANI, CEPHEDEN BAKTIĞINIZDA ÜST KOTTA BAŞLAYIP ALT KOTA DOĞRU İNEN DUVARIN BAŞLANGIÇ VE BİTİŞ ÖLÇÜSÜ, CEPHEDEN BAKTIĞINIZDA KUBBENİN BULUNDUĞU GÖRÜNÜŞ İLE AVLUYU ÇEVRELEYEN DUVARIN BİR BİRİNE OLAN ORANI GİBİ. CAMİ İÇERİSİNDE BÖLÜCÜ PANELLER VE KORKULUKLAR SELÇUKLU MİMARİSİNDE YER ALAN MOTİFLERLE İŞLENMİŞTİR. CAMİDE; SON CEMAAT ALANI, MİNBER, MİHRAP, KÜRSÜ, MÜEZZİN MAHFİLİ, İMAM ODASI, MUSALLA TAŞI, GASİL HANE, ABDEST HANELER (BAY BAYAN) ,ÇOCUK EMZİRME ODASI YER ALMAKTADIR.
’’İNSAN VAV ŞEKLİNDE DOĞAR, BİR ARA DOĞRULUNCA KENDİNİ ELİF SANIR. İNSAN İKİ BÜKLÜM YAŞAR, OYSA EN DOĞRU OLDUĞU GÜN ÖLMÜŞTÜR. ELİF KÂİNATIN ANAHTARIDIR, VAV KÂİNATTIR.” ……. MEVLANA
Mevlana'nın bu sözüde cami mimarisinin olusumu için yol gösterici olmustur.
VAV’I ELİF
YanıtlaSilDİNDE BİRÇOK MANADA SİMGELEŞMİŞ BU İKİ HARF, PROJEMİZİN ANA ŞEKLİNİ OLUŞTURMAKTADIR. CAMİ KULUN RABBİ İLE BULUŞTUĞU MEKÂN OLMASI İTİBARİ İLE MEVCUT CAMİLERİN AKSİNE, İBADET EDENLERİ DIŞ DÜNYADAN DAHA FAZLA SOYUTLAMAYI HEDEFLEYEREK, DIŞ DUVARLAR SAĞIR OLARAK TASARLANMIŞTIR. BUNUN DA AMACI HEM İÇERİNİN GİZEMLİ KALMASINI HEM DE İBADETLERİN HUŞU İÇERİSİNDE YAPILMASINI SAĞLAMAKTIR. CAMİ AVLUSU İLE DIŞARISI ARASINDA KISMİ BİR BAĞLANTI YAPMAK AMACIYLA, CAMİYİ ÇEVRELEYEN DIŞ DUVARDA YIRTIKLAR OLUŞTURULMUŞTUR. CEPHEDE Kİ YIRTIĞA BESMELE İLE ANLAM KAZANDIRILMIŞTIR.
CAMİ, İÇ VE DIŞ AVLU OLARAK PLANLANMIŞ OLUP DIŞ AVLUDAN TEK KAPI İLE GİRİŞ YAPILABİLMEKTEDİR. CAMİ YAN ÜNİTELERİ ‘BAY/BAYAN TUVALET VE ABDESTHANE, GASİL HANE, İMAM ODASI, EMZİRME ODASI’ AVLU ALTINDA YER ALMAKTADIR. BU KISMA GİRİŞ DIŞ AVLUDAN SAĞLANMIŞ OLUP, ABDESTİNİ ALAN KİŞİLERİN, TEKRAR DIŞARI ÇIKMALARINA GEREK KALMADAN İÇ AVLUYA ÇIKIŞ VERİLMİŞTİR.
MİNARE FORM OLARAK ELİFİ SİMGELEMEKTEDİR. MİNARE İLE BAŞLAYAN YÜKSEKÇE DUVARIMIZ ORTA ALANDA YER ALAN KUBBEYİ SARMALAYARAK DÖNER VE İNSAN BOYUTLARINA DÜŞEREK TEKRAR MİNAREDE SONLANIR. ELİF İLE BAŞLAYAN ALLAH LAFZINDAKİ DUVAR İLE VAV ŞEKLİ TAMAMLANARAK, DIŞ AVLU TANIMLI HALE GETİRİLMİŞTİR.
DIŞ AVLUDAN İÇ AVLUYA GEÇİŞTE BİR DIŞ KAPI BULUNMAKTADIR. İÇ AVLUDA SİZİ DUVARDAKİ YIRTIKLARDAN SÜZÜLEN IŞIK KARŞILAMAKTADIR. AVLUDA SAÇAKLAR ALTINDA YER ALAN SON CEMAAT YERİ BULUNUR. CAMİYE GİRİŞ BİR ANA KAPI VE ANA KAPININ SAĞINDA VE SOLUNDA İKİ KÜÇÜK KAPI İLE SAĞLANIR. ANA KAPI ERKEKLER İÇİN, DİĞER İKİ KAPI KADINLAR İÇİN TASARLANMIŞTIR. BU İKİ KAPI, DİREKT KADINLARA AİT OLAN ÜST BÖLÜMÜNE ÇIKAN MERDİVENLERE AÇILMAKTADIRLAR. BU ŞEKİLDE KADINLARIN CAMİYE GİRİŞLERİ, ARKADA KUYTUDA KALMIŞ YA DA ÖZENTİSİZ BÖLMELERDEN DEĞİL DE, HEM ANA GİRİŞTEN HEM DE HERHANGİ BİR KARGAŞALIĞA MAHAL VERMEYECEK ŞEKİLDE SAĞLANMIŞTIR.
CAMİ İÇERİSİNDE; KARŞIDA MİHRAP, MİHRABIN SOL YANINDA KÜRSÜ, SAĞ YANINDA MİNBER YER ALMAKTADIR. CAMİ DAİRESEL FORMDA OLUP KENDİSİNİ TAŞIYAN KOLONLARLA ÇEVRELENMİŞTİR. BU KOLONLAR VE DIŞ DUVARLAR ARASINDA OLUŞAN DAİREYİ TAMAMEN ÇEVRELEYEN BİR KORİDOR YER ALMAKTADIR. ORTA KASNAĞIN TAŞIYICI YÜKÜNÜ DE HAFİFLETİLMEK AMACI İLE DIŞ DUVAR VE ORTA KASNAK ARASINDA KEMER BAĞLANTILAR OLUŞTURULMUŞTUR. BU KORİDOR AYNI ZAMANDA IŞIK VE SES KORİDORUDUR. KORİDORUN TAVANI IŞIK GEÇİREN ELEMANLARLA KAPLANARAK, CAMİ İÇİ ENDİREKT AYDINLAMASI SAĞLAMAKTADIR. SES BU KORİDORLARDAN VERİLEREK YANKI ÇAKIŞMASI ENGELLENMESİ HEDEFLENMİŞTİR. KADINLARA AİT OLAN ÜST KATA ÇIKIŞ, BU KORİDORDA BULUNAN İKİ ADET MERDİVENLE SAĞLANIR. ÜST KAT PLAN İTİBARİ İLE HİLAL ŞEKLİNDEDİR. PLANLAMA YAPILIRKEN CAMİ MİMARİSİNDE KULLANILAN KUBBE, SİMGESEL ÖZELLİĞİ NEDENİ İLE YAPI MALZEMESİ DEĞİŞTİRİLEREK ÖZELLİKLE KULLANILMIŞTIR
YAPIDA; DOLULUĞUN BOŞLUĞU ORANI, ENİN BOYA ORANI, HEM PLAN BOYUTUNDA HEM KESİTLERDE HEM DE GÖRÜNÜŞLERDE ALTIN ORAN KULLANILMIŞTIR. KUBBE BOYUTUNU 1,618034 SAYISI İLE ÇARPTIĞINIZDA MİNARE BOYUTUNU VERECEKTİR. VAZİYET PLANINDA DOLULUĞUN BOŞLUĞA ORANI, CEPHEDEN BAKTIĞINIZDA ÜST KOTTA BAŞLAYIP ALT KOTA DOĞRU İNEN DUVARIN BAŞLANGIÇ VE BİTİŞ ÖLÇÜSÜ, CEPHEDEN BAKTIĞINIZDA KUBBENİN BULUNDUĞU GÖRÜNÜŞ İLE AVLUYU ÇEVRELEYEN DUVARIN BİR BİRİNE OLAN ORANI GİBİ.
CAMİ İÇERİSİNDE BÖLÜCÜ PANELLER VE KORKULUKLAR SELÇUKLU MİMARİSİNDE YER ALAN MOTİFLERLE İŞLENMİŞTİR. CAMİDE; SON CEMAAT ALANI, MİNBER, MİHRAP, KÜRSÜ, MÜEZZİN MAHFİLİ, İMAM ODASI, MUSALLA TAŞI, GASİL HANE, ABDEST HANELER (BAY BAYAN) ,ÇOCUK EMZİRME ODASI YER ALMAKTADIR.
’’İNSAN VAV ŞEKLİNDE DOĞAR, BİR ARA DOĞRULUNCA KENDİNİ ELİF SANIR. İNSAN İKİ BÜKLÜM YAŞAR, OYSA EN DOĞRU OLDUĞU GÜN ÖLMÜŞTÜR. ELİF KÂİNATIN ANAHTARIDIR, VAV KÂİNATTIR.” ……. MEVLANA
YanıtlaSilMevlana'nın bu sözüde cami mimarisinin olusumu için yol gösterici olmustur.